Beste mensen,
Beste vrienden,
Beste ambassadeurs,
In naam van mezelf en de hele crew hier kan ik zeggen dat we blij zijn u hier te mogen verwelkomen. Het is een mooie traditie geworden om zo rond Valentijn onze ambassadeurs te eren en samen het glas te heffen op ons en vooral uw ambassadeurschap. Het is een beproefde formule : veel Orval – wat een luxe – en ook alle andere trappistenbieren, straks een trappisten-kaas-buffet met ook wat andere lekkernijen, gezellig samenzijn onder vrienden, en als muzikale gasten zijn Erwin en z’n band hier die het beste van zichtzelf zullen geven….
Van deze gelegenheid maak ik elk jaar gebruik om over een bepaald thema een klein beetje dieper in te gaan. Zo hebben we het al gehad over hoe de schaarste van Orvalbier is ontstaan, over de speciale ‘Brettanomicesgisten’, over de andere trappistenkloosters, vorig jaar over de kleine en grote lettertjes en andere rariteiten op Orval objecten. Al die dingen kan u nog steeds nalezen op onze site.
Dit jaar zijn er geen wijziging in het aantal trappistenbrouwerijen. Er blijven dus 6 trappisten in België en evenveel verspreid over de rest van de wereld die het logo van ‘Authentique Trappist Beer’ mogen dragen. Daarnaast is er nog Mont des Cats in Frankrijk en Cardeña in Burgos (Spanje), maar zij laten hun bieren elders brouwen. Nadat er de laatste jaren telkens wel ergens één brouwerij of trappistenbier was bijgekomen, blijft het aantal nu al 2 jaar statusquo op 14
Spectaculair trappistennieuws is er dit jaar niet te vertellen.
Het grote nieuws in Orval heeft u ongetwijfeld via de media gehoord : de abt van Orval, Bruggeling broeder Lode Van Hecke, is tot bisschop benoemd van het bisdom Gent. En dit is een unicum, want nooit eerder in de geschiedenis van de Kerk in België werd een monnik tot bisschop benoemd.
Mag ik een klein beetje kritisch zijn….
Bij de laatste ambassadeursdagen midden december vorig jaar werden de mensen van het labo in de bloemetjes gezet….
Het is al enkele jaren dat ik af en toe een Orval degusteer die teveel diacetyl bevat. Dit vertaalt zich in lactische smaken en boteraroma. Dit is een off-flavour die ontstaat omdat men het bier te snel wil bottelen. Eigenlijk is het dus geen fout, want het verdwijnt automatisch indien men het bier lang genoeg laat lageren. 20 jaar geleden al heb ik voor De Zytholoog een artikel geschreven met als titel ‘Gun bier z’n tijd’. Vele bieren zouden er immers baat bij hebben om iets langer te lageren en hierdoor rijker, fruitiger, voller van smaak zijn en vooral een hele categorie van die off-flavours uitschakelen.
Nu, een doorsnee consument zal dit niet waarnemen, maar mijn drempelwaarde om dit te proeven ligt dermate hoog dat ik dus regelmatig zo’n dyacithyl-Orval – en soms ook andere bieren – in mijn glas heb. Keer op keer geef ik de botteldatum door aan de brouwerij, steeds wordt het bier opnieuw onderworpen aan labo tests, en steeds opnieuw krijg ik te horen dat er geen probleem is.
Tot ik vorig jaar op de ambassadeursdagen Anne-Francoise – de vrouwelijke brouwmeester in Orval – tegenkwam en er haar over aansprak. En off the record is het blijkbaar makkelijker om dingen toe te geven en kon ze dus wel bevestigen dat er in de bewuste bottelingen weldegelijk te hoge waarden gemeten zijn, maar niet van die aard dat de doorsnee Orval consument het zou gewaarworden. Ze hebben dus toch teveel diacetyl gemeten, waardoor de laboranten hun bloemetjes dan toch verdienen…
Zoals u weet is men op dit moment bezig met een grote investering aan de brouwerij, vooral om de opslagcapaciteit uit te breiden. Maar dit bouwwerk is op de eerste plaats dus bedoelt om de kwaliteit van het bier te verbeteren, veeleer dan de productie op te drijven. Hierdoor zou het diacityl-probleem zich op termijn dus automatisch moeten oplossen.
Misschien mag ik nog even terugkomen op het ambassadeurschap van Orval, en dit eveneens met een kritische noot…. Want wat de brouwerij van Orval in 2003 in het leven riep, ligt natuurlijk wel aan de basis van ons samenzijn hier.
Het was bijna 20 jaar geleden een nobel initiatief om het uniek bier en de brouwerij meer bekendheid te geven. Het bracht intussen ook andere brouwerijen op het idee om iets gelijkaardigs te lanceren. Zo bestaat er ook de Meester van de Affligem, Orde van de Leffe, Gouverneur van La Trappe en binnenkort komt er ook een Pelgrimschap van Saint-Feuillien.
Het was dus een grandioos idee van Orval om horecazaken voor de kar te spannen om bier en brouwerij meer bekendheid te geven. Maar het hele opzet brengt door het snelle succes ook de nodige problemen met zich mee.
Het meest voor de hand liggende is de productie die de vraag niet meer kon volgen. Door jaarlijkse optimalisaties en investeringen is er een jaarlijkse kleine groei mogelijk, maar het is niet de bedoeling om nog spectaculair te groeien, ook niet na de voltooiing van de nieuwbouw, zoals ik daarnet al zei. Dus de gekende schaarste zal nog wel even aanhouden.
Alvorens over te gaan op een tweede probleem, schets ik in een notendop nog even de belangrijkste regels voor het behalen van het ambassadeurschap :
(Deze laatste regel passen wij bewust niet toe, waardoor wij bij een controle nooit het maximum van de punten meer kunnen halen.)
De brouwerij Orval geeft de volgende definitie aan een ambassadeur van Orval :
“Een ambassadeur van Orval is een horeca uitbater die door zijn motivatie en kennis van het uitschenken van bier met fierheid de waarden van het Orvalbier vertegenwoordigt”
Aan alle ambassadeurs is recent gevraagd om na te denken over deze definitie en onze mening aan de brouwerij te laten weten.
En daarbij speelt men ook een beetje in op wat al langere tijd leeft onder vele ambassadeurs. Er wordt hoe langer hoe meer over het ambassadeurschap nagedacht en gediscussieerd. Volgens mij heeft men vanuit Orval de impact van wat men gecreëerd heeft onderschat. Men wou van dag 1 een kleine 200 ambassadeurs en om daartoe te komen ging men nogal soepel tekeer met de eigen regels. Zeker in Wallonië zijn er heel veel ambassadeurs hun titel niet waardig. Als je dan weet dat de grote titel van Magna Cum Laude jaarlijks wisselend wordt uitgereikt aan een Vlaming en een Waal, dan kan dit frustraties oproepen. Men beseft bij Orval dat niet alles meer op wieltjes loopt, dat er een zekere onvrede is. Door nieuwe regels uit te vinden en de bestaande strenger toe te passen – onder meer door mistery visits – tracht men nu wel de kwaliteit van het ambassadeurschap op te krikken, en daar kunnen we alleen maar blij om zijn.
Om de onvrede een beetje te kanaliseren gaan wij zelf initiatief nemen om met een aantal van onze collega-ambassadeurs eens samen te zitten, niet alleen om het negatieve en problemen te inventariseren, maar vooral ook om met voorstellen en oplossingen naar de brouwerij te stappen. Zeker hier in de ruime regio van Aalst zijn er heel veel sterke ambassadeurs en kandidaat-ambassadeurs en wij hopen dus met een sterk en realistisch draaiboek te brouwerij te helpen om het ambassadeurschap de uitstraling te geven die het verdient.
Er zijn dan misschien wat spanningen tussen de ambassadeurs van Orval en de brouwerij, die zijn er allerminst bij de ambassadeurs hier in De Heeren… Om bijna af te sluiten geef ik u graag nog de jaarlijkse korte update mee van onze eigen ambassadeurs van Orval bij De Heeren.
Er zijn dit jaar 14 ambassadeurs voor het leven bijgekomen, 14 ambassadeurs “cum laude”, wat ons totaal op 108 brengt. Zij hebben dus 5 opeenvolgende jaren de titel van ambassadeur behaald en worden dan vrijgesteld om het Orval-ganzenspel te doorlopen. De groene ambassadeurkaarten, waarop ook vermeld staat sinds wanneer u ambassadeur voor het leven bent, worden slechts om de drie jaar vernieuwd. Joël en Saskia, Debbie en Erwin, Tineke en Bart, Carine, Frank, Jo en Carine, Philippe, Koen, Silvy, Jan en Nico welkomen we als nieuwe Cum Laude ambassadeurs bij De Heeren en mogen straks hun groene kaart in ontvangst nemen.
Daarnaast zijn er ook 33 ‘gewone’ ambassadeurs die de titel voor het leven nog moeten verdienen… Zij ontvangen een oranje lidkaart. We verwelkomen 6, of eigenlijk 7 nieuwe ambassadeurs. Join the club Jan, Lenny, Hilde, Nico, Joeri en Gregory.
Er is eigenlijk een 7e ‘mistery ambassador’, die het trappisten-parcours volledig doorlopen heeft, maar van wie we geen gegevens hebben. Deze persoon heeft zijn kaart blanco afgegeven en we hebben nooit kunnen traceren wie dit was. Mocht die hier aanwezig zijn omdat hij bij één of ander gezelschap aansluit, gelieve zich bekend te maken…
Als ambassadeur krijg je dus straks je lidkaart en drink je bij ons vanaf heden ook uit een gepersonaliseerd glas. En jullie zijn nog bij de gelukkigen, want vermoedelijk wordt het de laatste lichting glazen die we op deze manier laten maken hebben…. De kostprijs om een glas op deze manier te personaliseren is opgelopen tot bijna 30,00€ per stuk… Hoewel we onze ambassadeurs een zeer warm hart toedragen, begint dit toch wel zeer hoog op te lopen. We zoeken dus naar een alternatief voor onze toekomstige ambassadeurs en ter vervanging van eventueel gesneuvelde glazen. Tips zijn zeker welkom.
Jaarlijks is er nog een extra attentie. Sowieso mag u ons jaarlijks een gratis toegangskaart vragen voor het bezoek van de ruïnes. Verschillende geschenkjes zijn al de revue gepasseerd : van een boodschappentas, een glas en fles groene Orval, tot magneten,…. Jullie hebben ook een pin gekregen. Het valt nu ook op en het doet mij enorm plezier dat vele ambassadeurs hun Orval-pin dragen, een teken van fierheid over ons ambassadeurschap.
Voor het geschenk van vorig jaar zijn we wat de artistieke kant opgegaan met de tekening van het Orvalglas van de hand van ons schoonbroer. Ook dit jaar wilden we de artistieke kant op, eigenlijk een ideetje van een kunstenaar hier onder ons midden.
Ambassadeur Bert had een mooie tekening gemaakt en de bedoeling was dat we die als een puzzel in een doosje zouden steken. Was het niet om hem zelf te maken, dan wel voor uw kinderen/kleinkinderen. Maar, eenmaal andermaal een beetje kritisch voor de abdij van Orval, …we werden teruggefloten. Hoewel ik de tekening zelf schitterend vond met heel veel leuke details, kan ik er wel begrip voor opbrengen. Het grote probleem is dat monniken niet mogen afgebeeld worden zonder toestemming van vader abt, en al zeker niet in suggestief dronken toestand. Men is daar zeer streng en strikt in en de broeders deinzen er niet voor terug om naar de rechtbank te stappen bij eventuele misbruik of publicaties zonder toestemming. De aandachtige lezer heeft de tekening misschien bewondert, ze stond/staat in het klein op jullie uitnodiging voor deze avond. Uit respect voor het creatieve werk van Bert wou ik dit jullie niet onthouden, maar ze digitaal doorsturen kan/mag ik dus niet doen.
We hebben dus een ander praktisch en mooi hebbedingetje voorzien. Een houten aftrekker met een magneet van Orval. Decoratief in jouw bar, en gebruiksvriendelijk bij grote dorst…. Vergeet er straks niet naar te vragen bij Jessie of Els.
Hoog tijd om er enen op te drinken, en straks misschien ook ons lijflied nog ne keer mee te zingen zoals Walter van Arjoin ons ooit heeft aangeleerd…
Drinkt Orval, drinkt Orval,
Ge zetj gezegend zijn, ge zetj gezegend zijn
Drinkt Orval, drinkt Orval,
Niks es ouèleger as nen Orval!
Toch eerst nog wat kleine mededelingen.
Geniet van de avond, dank voor jullie komst en …. Gezondheid ! Cheers!