Beste mensen,
Beste vrienden,
Beste ambassadeurs,
‘t Is ruim drie jaar geleden dat we jullie hier mochten ontvangen, verwelkomen op deze manier. Een mens zou het bijna vergeten, maar er was een tijd dat de horeca zijn volk enkel op het terras mocht ontvangen en in die periode hebben we toch ook samen eens het glas kunnen heffen. Dat was wat onwennig en zeker als we daar nu aan terugdenken toch een rare tijd.
Welkom dus, en gelukkig deze keer in normale omstandigheden. Want het blijft toch iets bijzonders en volgens mij ook uniek in België dat liefhebbers van Orval of van bier algemeen zich op deze manier verenigen en samen een toast uitbrengen. Het doet ons dan ook veel plezier om jullie hier zo talrijk samen te zien genieten. Op jullie ambassadeurschap, op de vriendschap.
Op gebied van horeca blijft de directie van Orval het ambassadeurschap iets bijzonder belangrijk vinden. Zij verwachten van hun ruim 270 Belgische en 140 buitenlandse ambassadeurs dat zij de kwaliteit van het bier ten volle presenteren en de geest en spirit van de abdij uitdragen. De titel van ambassadeur is echt een kwaliteitslabel en geen kwantiteitslabel. Men wil dus nog meer dan vroeger inzetten op de uitstraling van elke ambassadeur waarbij de bediening van dit goddelijk trappistenbier “impéccable” moet zijn. Ook bij La Trappe zal men zijn “gouverneurs” hier strenger op controleren en echt streven naar perfecte kwaliteit en uitstraling. Visibiliteit in de zaak, nette glazen gebruiken, de juiste temperatuur en leeftijd aanbieden blijven de kernzaken, waarbij de klant nog steeds kan kiezen tussen een gekoelde Orval of een “tempéré” en kwa leeftijd een jonge, een “ambassadeur” of een echt oudere Orval.
Hier in de Heeren schenken wij altijd een “ambassadeur” Orval – een Orval van tussen de 6 maand en een jaar oud – en dus gaan wij als Magna Cum Laude ambassadeur eigenlijk in tegen de regels die Orval ons oplegt. Ik vind het belangrijk dit nog even toe te lichten.
Wij laten de klant eigenlijk niet de keuze tussen een jonge Orval of een “ambassadeur”, wel steeds de keuze van temperatuur. We doen dit bewust omdat we ervan overtuigd zijn dat een Orval die tussen de 6 maanden en een jaar oud is eigenlijk de meest karaktervolle Orval is die al zijn kwaliteiten prijsgeeft. Zoals u weet hergist Orval op basis van verschillende soorten gist. Eén ervan is de brettanomyces die we kennen vanuit de lambiekwereld. Dat is een gistsoort die veel langzamer werkt, die er langer over doet om suikers om te zetten en flavers te ontwikkelen. Pas na ongeveer 6 maand legt die het werk neer en kunnen we genieten van een veel complexere Orval die de bittere smaak combineert met zurige accenten. Wij willen ons ambassadeurschap net extra in de verf zetten door steeds die “ambasadeur-Orval” te serveren. Maar natuurlijk krijgt iemand die expliciet naar een jonge Orval vraagt die ook voorgeschoteld. Met die dubbele datum op het etiket is het ook poepsimpel om de botteldatum te achterhalen.
Er is sinds onze laatste drink toch wel wat veranderd in trappistenland. Waar ik tot voor drie jaar eigenlijk altijd een nieuwe telg kon aankondigen, altijd een buitenlandse, is dit duidelijk gekeerd. En daar zijn twee grote redenen voor.
In België waren er sinds mensenheugenis zes brouwende trappistenkloosters en hadden we bijna een monopolie op trappistenbier. Dat zijn er nu nog 5. Het is de brouwerij in Achel die geslachtofferd is. Achel was een dochterabdij van Westmalle, maar door de vergrijzing waren er geen paters meer. Leken bleven er brouwen, maar het etiket droeg geen “Autentic Trappist” -logo. Maar eind vorig jaar werden brouwerij en abdij verkocht aan een investeerder uit de vastgoedsector en werd het bier herleid tot een gewoon abdijbier. De naam trappist mag zelfs niet meer gebruikt worden. De bedoeling is wel dat heel het pand grondig gerenoveerd wordt en nog meer dan vandaag een toeristische trekpleister wordt. De nieuwe investeerder mikt jaarlijks op 100.000hl. Als u weet dat men de laatste jaren schommelde rond de 10.000hl, laat ik het aan u over om te bepalen of dit wel een realistisch streefdoel is.
Maar een gebrek aan roepingen is voor het voortbestaan van de trappistenbieren op termijn dus wel een probleem. N.a.v. de verkoop van Achel liet père Xavier -hoofd van de brouwerij in Orval – zich de woorden ontvallen dat een kloostergemeenschap en het geloof in God nog altijd veel belangrijker is dan dat die kloostergemeenschap bier brouwt. M.a.w., ondanks het feit dat Orval 80.000hl brouwt en daarmee bij de 25 grootste brouwerijen van België behoort, kan hij dit enorm relativeren.
Niet alleen Achel is dus gestopt, ook Spencer in VS. In Oostenrijk zou Engelzell (o.a.Benno en Gregorius) stoppen en er zijn zelfs geruchten dat ook Tre Fontane in Italië er de brui zou aan geven. Ook zij kampen met het verouderen en verminderen van de populatie in de monnikengemeenschap. De soortnaam “trappistenbier” staat wel degelijk onder druk, want het probleem stelt zich in alle abdijen. Ook in Orval en Chimay zijn er nog slechts 6 monniken, Rochefort een twaalftal. La Trappe staat er beter voor met 24 paters, waarvan er twee vorig jaar nog zijn ingetreden.We gaan nog niet panikeren, maar die angst mag wel eens geuit worden. Het zijn uiteindelijk toch de monniken die over de kwaliteit van het bier waken en in het verleden wat dat betreft nooit toegevingen gedaan hebben. Kwaliteit gaat voor kwantiteit. Mocht het ooit zover komen dat ook andere trappistenbrouwerijen in commerciële handen komen, zal dat ongetwijfeld gepaard gaan met kwaliteitsverlies.
Dat een aantal buitenlandse trappistenbrouwerijen er de brui aan geven heeft nog een andere oorzaak. Zij hebben de complexiteit van de markt totaal onderschat en hebben in hun korte bestaan nooit echt hun draai gevonden in deze toch wel commerciële wereld. Bier brouwen is één, het aan de man brengen is nog iets anders. Dat is trouwens de hoofdreden waarom wij enkel met de kleine artisanale brouwerijen werken. Het verdient respect dat mensen die iets moois en lekkers creëren het met de tijd die overschiet ook op de markt moeten brengen. Dat is iets helemaal anders dan de bierfirma’s die al hun tijd enkel in het commerciële kunnen steken en niet aan productie moeten denken.
Anderzijds is er ook een positief nieuwtje te melden. De trappisten van Mont des Cats overwegen om zelf een brouwerij te starten. Zij laten hun bieren sinds 2011 brouwen bij Chimay maar onderzoeken nu dus de haalbaarheid van een eigen brouwerij. Wordt vervolgt.
Voor het overige hebben de paterkes in de coronaperiode niet stilgezeten en zijn er wel wat nieuwigheden bijgekomen.
Bovendien zet men bij Chimay ook verder in op “Ancestrale” bieren, intussen een mooie collectie van de blauwe Chimay die een rijping op vaten van verschillende oorsprong heeft ondergaan : cognac, rum, whisky.
Nog even terug naar Orval zelf. Misschien herinnert u zich van vorige bijeenkomsten dat men ook in Orval gigantisch geïnvesteerd heeft in de brouwerij, met name in een toch wel redelijk spectaculaire warme kamer en opslagruimte. Wie de abdij en omgeving al eens bezocht heeft kan er zich misschien iets bij voorstellen. De berg waar de abdij tegen aanleunt werd voor een groot stuk uitgegraven om plaats te geven aan deze nieuwe ruimte. Bedoeling is niet om hiermee de productie geweldig op te drijven, maar wel om de kwaliteit te verbeteren. En gezien de hype rond Orval was dit echt wel nodig ook. Want onder druk van de markt werd het bier steeds vroeger vrijgegeven, en vaak te vroeg. Regelmatig kwam er Orval op de markt met diacetyl, herkenbaar aan de boterige aroma’s. De productie van diacetyl is een natuurlijk proces in de hergisting, maar gaat ook vanzelf weer over als het bier lang genoeg lagert. En met die nieuwe warme kamers is er veel meer opslagruimte om het bier weer z’n tijd te geven dat het nodig heeft. Ik ben dan ook blij dat ik slecht zeer uitzonderlijk nog eens een diacetyl Orval voorgeschoteld krijg.
Zoals gezegd is de nieuwe investering niet bedoeld om de productie op te drijven. Toch heeft men in 2022 voor het eerst de kaap van 80.000hl overschreden. Men streeft naar een jaarlijkse groei van ongeveer 2%. 80.000hl, dat komt overeen met 2 flesjes per Belg of 1 miljoen bakken per jaar. Daarvan zijn er 0.003% bestemd voor De Heeren 😊.
Deze cijfertjes brengen mij naar de quizvraag van dit jaar…. Wetende dat er toch nog altijd Orval-schaarste heerst op de markt, is het een beetje decadent, maar we wagen het er op….
Hoeveel flesjes bier, Orvalbier uiteraard,
hebben “De Heeren” gemiddeld op stock ?
12.362
Erwin, het is bijna aan u en uw muziekgezellen, laat me nog even een update geven van de ambassadeurs hier bij ‘De Heeren’.
Door de jaren heen zijn we hier en daar de tel een beetje kwijtgeraakt. En omdat de Coronaperiode het er niet makkelijker heeft op gemaakt om alles goed bij te houden, heb ik het mezelf gemakkelijk gemaakt 😊.
Ik heb namelijk alle ambassadeurs die voor 2020 gestart zijn met het ambassadeurschap ineens benoemd tot ambassadeur voor het leven. Daardoor zijn er dit jaar 28 ambassadeurs voor het leven bijgekomen, 28 ambassadeurs “cum laude”, wat ons totaal op 136 brengt. Zij hebben dus – min of meer – 5 opeenvolgende jaren de titel van ambassadeur behaald en worden dan vrijgesteld om het Orval-ganzenspel te doorlopen. Omdat het lang geleden is ontvangen niet alleen de 28 nieuwe maar alle 136 ambassadeurs voor het leven een nieuwe (of hun eerste) groene ambassadeurkaart, waarop ook vermeld staat sinds wanneer u ambassadeur voor het leven bent geworden. Ik ga de namen nu niet overlopen, maar de lijst hangt uit in de gang aan de toiletten.
Daarnaast zijn er ook 16 ‘gewone’ ambassadeurs die de titel voor het leven nog moeten verdienen… Zij ontvangen een oranje lidkaart. 6 van vorig jaar, maar we verwelkomen ook 10 nieuwe ambassadeurs. Join the club Patrick, Wouter en Mégane, Hilde en Dolf, Jana, Stefaan, Dean, Jimmy en Peter.
Als ambassadeur krijg je dus straks je lidkaart en drink je bij ons vanaf heden ook uit een gepersonaliseerd glas. Ik had de laatste keer al laten uitschijnen dat we hiermee zouden stoppen omwille van de investering. De prijs is nog verder opgelopen en komt op net geen 35€ per glas om het te laten personaliseren. En dan krijg ik de glazen nog gratis van de brouwerij…Natuurlijk dragen we onze ambassadeurs een zeer warm hart toe en omdat ik tot op heden geen valabel alternatief gevonden heb, hebben we de glazen op dezelfde manier laten decoreren. Maar mocht iemand naar de toekomst toe een alternatief hebben dan horen we het graag.
Jaarlijks is er nog een extra attentie. Wie plannen heeft om de omgeving eens te bezoeken, mag u ons steeds een gratis toegangskaart vragen voor het bezoek van de ruïnes. Verschillende geschenkjes zijn al de revue gepasseerd : van een boodschappentas, een glas en fles groene Orval, tot magneten, het kadertje…. Sommigen onder jullie dragen ook de Orval pin. Dat doet plezier en is een teken van fierheid over ons ambassadeurschap.
Voor nieuwe ambassadeurs die graag één van de vorige geschenkjes willen hangt er ook aan de toiletten een lijstje. Tegen kostprijs kan dit nog bekomen worden.
Het geschenkje voor dit jaar zal je woonruimte door zijn felle kleur opvrolijken. We hebben voor iedereen een toogmatje voorzien. Decoratief en / of functioneel. Vergeet er straks niet naar te vragen bij Jessie of Els.
Hoog tijd om er enen op te drinken, en straks misschien ook ons lijflied nog ne keer mee te zingen zoals Walter van Arjaun ons ooit heeft aangeleerd…
Drinkt Orval, drinkt Orval,
Ge zetj gezegend zijn, ge zetj gezegend zijn
Drinkt Orval, drinkt Orval,
Niks es ouèleger as nen Orval!
Toch eerst nog wat kleine mededelingen.
Met deze drie gaan we straks eens rond zodat u niet droog hoeft te staan terwijl we uw glas even spoelen.
Nadien kan u van het volledige trappistengamma genieten. Voor ons gemak, maar zeker en vast ook als geste naar u ambassadeur, zijn alle trappisten deze avond aan 4,50€, dus ook de Rochefort, Zundert,…
Geniet van de avond, dank voor jullie komst en …. Gezondheid ! Cheers!